Język polski to prawdziwa dżungla – niby znasz go od urodzenia, ale raz po raz potyka cię jak wystające korzenie w amazońskim borze. Dzisiaj zajmiemy się jedną z tych zaczajonych pułapek ortograficznych, która potrafi podciąć skrzydła nawet najbardziej doświadczonemu użytkownikowi języka: puki czy póki? Problem niby niewielki, a jednak budzi emocje jak walka kotów na dachu o czwartej nad ranem. Gotowi? No to ruszamy!

Skąd się bierze ta cała zamieszka: puki czy póki?

Zacznijmy od tego, że póki to poprawna forma zapisywana z ogonkiem, czyli akcentowaną literą ó. Ma ona konkretne znaczenie – wprowadza okolicznik czasu i oznacza dopóki, tak długo jak. Przykład? „Póki piłka w grze, wszystko jest możliwe” – i nie chodzi tu o finał Ligi Mistrzów, a bardziej o finał dyktanda. Póki zadomowiło się w naszym języku na dobre, choć nie każdy wie, że jego przodkiem jest staropolskie póty.

Puki – czy to w ogóle istnieje?

Teoretycznie – nie. Praktycznie – niestety tak, i to całkiem często. Puki to błąd ortograficzny, który wygląda jak niegrzeczny kuzyn zza ściany: niby podobny, ale jednak nieco nieokrzesany. W mowie potocznej niektórzy wymawiają póki bez przedłużania pierwszej sylaby i bez akcentu, co prowadzi do powstawania tej nieszczęsnej formy puki. Myślisz: Przecież i tak wiadomo, o co chodzi. Pewnie – ale jeśli piszesz maila z CV albo robisz prezentację dla szefa, puki może być jak dziura w skarpecie – nie widać od razu, ale jak się pokaże, to robi się niezręcznie.

Dlaczego ó, a nie zwykłe u?

Ach, ta przewrotna historia polskiej ortografii! Ó w wielu przypadkach pochodzi od dawnego o długiego jakie było w staropolszczyźnie. Nie przekształca się w u w odmianie (jak np. stół – stoły), więc nie ma tu żadnej reguły ratunkowej. Trzeba zapamiętać formę póki dokładnie tak, jak król czy ból – czyli przez ó, bo… tak! Logika ortografii polskiej to jak logika zakochanego – nie zawsze da się ją wytłumaczyć, ale trzeba akceptować z pokorą.

Puki co… unikaj pułapek!

Zapamiętanie poprawnej formy nie powinno być trudne, ale jeśli chcesz mieć pewność, zastosuj trick: zastąp słowo póki w zdaniu słowem dopóki. Jeżeli ciągle pasuje – jesteś w domu. Przykład? „Póki (dopóki) jest ciepło, nie noszę rękawiczek” – brzmi dobrze. Ale „*Puki jest ciepło…”? To nie tylko źle wygląda, ale też źle brzmi. Przypomina raczej próbę nauczenia papugi mówienia po polsku niż poprawną składnię.

Ortografia a autokorekta – wróg przyjaciel

Ach, te nasze smartfony. Chcesz napisać mądre zdanie: „Póki świat się kręci, mamy nadzieję”, a telefon uparcie zmienia ci na „puki”, jakby wiedział lepiej. Niestety, autokorekta to nie profesor Miodek w kieszeni, tylko czasem złośliwy chochlik. Dlatego nie łudź się – sprawdzaj swoje teksty. Jeśli masz wątpliwości, postaw na klasykę: słownik albo stary dobry Google.

Egzaminy, CV, oficjalne pisma i codzienność – czyli gdzie to naprawdę ma znaczenie

Możesz myśleć, że takie literówki są bez znaczenia, ale prawda jest taka, że mogą cię kosztować punkty na egzaminie, utratę pracy marzeń albo przynajmniej cichy jęk rozpaczy nauczyciela. Pisząc puki, dajesz znak, że być może nie idziesz przez życie z ortograficznym kompasem. A przecież chcesz błyszczeć, a nie błądzić, prawda?

Na zakończenie, pamiętaj – póki żyjemy, uczymy się. Słowo póki naprawdę nie gryzie, a jego poprawna pisownia może nie tylko uchronić cię przed wpadką, ale i dodać literackiego sznytu twoim tekstom. „Puki co” zostawmy trollom internetowym i autokorekcie, a my trzymajmy się językowej jakości. Bo w końcu, język to nasza wizytówka – nawet jeśli to tylko SMS do cioci Krysi.

Zobacz też:https://www.swiat-kobiet.pl/puki-czy-poki-roznice-w-pisowni-i-znaczeniu/